Zabezpieczenie pracowników przed upadkiem

Ocena ryzyka

Praca na wysokościach ma miejsce wtedy, gdy jest wykonywana co najmniej metr nad ziemią i miejsce pracy nie jest osłonięte żadnymi ścianami o wysokości minimum półtora metra. Żeby praca przebiegała bezpiecznie, pracodawca musi spełnić szereg określonych wymagań. Polegają one na zapewnieniu:

• bezpośredniego nadzoru przez wyznaczone osoby
• odpowiednich środków zabezpieczających
• instruktażu pracowników w zakresie imiennego podziału pracy
• kolejności wykonywania zadań
• wymagań bhp przy poszczególnych czynnościach

A to oznacza, że praca na wysokościach powinna być wykonywana w zespołach co najmniej dwuosobowych. W kilku konkretnych przypadkach, prace na wysokości mogą wymagać od pracownika szczególnej sprawności psychofizycznej. Są to na przykład prace na masztach, wieżach i przy liniach napowietrznych. Kiedy już wiadomo jakie ryzyko niesie za sobą wykonywanie danej pracy, wtedy należy zastosować odpowiednie środki, by uchronić pracownika przed ewentualnym upadkiem z wysokości. Udokumentowana ocena ryzyka musi być stale poddawana analizie i aktualizowana (w momencie pojawienia się na rynku nowych środków ochrony, z udoskonalonymi rozwiązaniami niwelującymi zagrożenia). Prace na wysokościach są prowadzone w szczególności:

• przy budowie lub rozbiórce budynków
• przy czynnościach wykonywanych na elewacjach budynków
• na dachach
• podczas czynności realizowanych na mostach
• przy kominach
• na konstrukcjach wielkogabarytowych - przy ich budowie, czyszczeniu i malowaniu
• podczas czynności związanych z odśnieżaniem dachów
• w związku z czyszczeniem i myciem okien
• przy pielęgnacji i ścince drzew

Zabezpieczenie miejsca pracy

Na powierzchniach znajdujących się na wysokość powyżej jednego metra nad poziomem podłogi lub ziemi,  gdzie wykonywana jest praca i przebywają pracownicy, bądź gdy te miejsca pełnią rolę przejścia, muszą zostać zamontowane balustrady. A na nich powinna być umieszczona - w połowie wysokości - poprzeczka lub wypełnienie. W sytuacji, gdy spełnienie tego warunku jest niemożliwe, na przykład przy pracach na drabinach, czy rusztowaniach, pracodawca musi zapewnić pracownikom, by drabiny, klamry, rusztowania, pomosty i inne urządzenia, były stabilne i uniemożliwiały zmianę położenia oraz były wytrzymałe na duże obciążenia.

Jak zabezpieczyć pracownika przed upadkiem z wysokości?

Służą do tego systemy asekuracyjne (pionowe i poziome), siatki zabezpieczające (poziome i platformy robocze) oraz balustrady dachowe. Do zabezpieczenia pracowników służą:

• systemy linowe punktowe: na powierzchni na przykład dachu montowana jest stalowa lina połączona z amortyzatorem, który łagodzi szarpnięcie. Do takiej liny przypinany jest pracownik
• systemy linowe podwieszane: stalowa lina montowana jest nad głową pracownika i do niej jest on przypinany
• szyny asekuracyjne: składają się z poziomej szyny na stałe połączonej z konstrukcją pełniącą rolę prowadnicy, po której przesuwa się wózek asekuracyjny
• systemy na dachy zielone: stalowa lina asekuracyjna jest przytwierdzana do gruntu za pomocą kotw
• systemy pionowe: są przydatne przy pracach na przykład na kominach. Dzielimy je na: urządzenia samozaciskowe, ze sztywną prowadnicą oraz urządzenia samozaciskowe z giętką prowadnicą  

Ponadto na rynku dostępne są:

• siatki asekuracyjne - służą do zabezpieczenia pracownika przed upadkiem z wysokości
• siatkowe platformy robocze - to połączenie siatki asekuracyjnej z pasami oraz klamrami napinającymi
• siatki na świetliki - chronią pracownika przed wpadnięciem do nich

oraz balustrady, których podstawową funkcją jest:

• zabezpieczenie krawędzi dachu - są wykonane z aluminium i na stałe montowane do nich. W tym przypadku rodzaj powierzchni nie ma znaczenia, może być ona: płaska (o nachyleniu do 10 stopni), betonowa, asfaltowa czy bitumiczna
• zabezpieczenie świetlików -  to sztywne obramowanie otworu okiennego uniemożliwiające wpadnięcie do niego

Sposobów na zabezpieczenie pracownika przed upadkiem jest sporo. Dlatego zawsze przed doborem odpowiedniego rozwiązania należy dokładnie przeanalizować rodzaj wykonywanej przez niego pracy.