Skuteczna ochrona przed upadkiem

Ochrona pracowników przed upadkiem z wysokości

Według Państwowej Inspekcji Pracy i Głównego Urzędu Statystycznego upadek z wysokości należy do jednej z najczęstszych przyczyn wypadków, również śmiertelnych, mających miejsce w pracy. Obowiązek zabezpieczania pracowników przed upadkiem jest ściśle regulowany przez Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 r. Nr 169, poz. 1650). W rozumieniu tego rozporządzenia pracą na wysokości jest ta wykonywana na poziomie co najmniej 1 m powyżej podłogi lub ziemi. Do czynności zawodowych realizowanych na wysokości nie zalicza się natomiast pracy na powierzchni, która:

• posiada stałe konstrukcje chroniące przed upadkiem z wysokości,
• jest ze wszystkich stron osłonięta (do wysokości przynajmniej 1,5 m) przy użyciu ścian pełnych lub ścian z oszklonymi oknami.

Najbardziej popularną i najczęściej stosowaną formą zabezpieczania pracowników przed upadkiem jest wykorzystywanie indywidualnego sprzętu ochronnego. Zalicza się do niego między innymi system powstrzymujący spadanie i różnorodne uprzęże. Nie jest to jednak jedyne możliwe do stosowania zabezpieczenie. W wielu przypadkach konieczne jest zastosowanie balustrady. Powinna się ona składać z poręczy ochronnych, krawężników i poprzeczki w połowie wysokości pomiędzy poręczą a krawężnikiem. Bardzo skutecznym narzędziem służącym do zabezpieczenia pracowników wykonujących obowiązki na wysokości są również środki ochrony zbiorowej. Do środków tych zaliczamy między innymi balustrady, siatki bezpieczeństwa, siatki ochronne oraz rusztowania ochronne. Również pracownik musi sprostać kilku wymaganiom zanim zostanie on przez pracodawcę skierowany i dopuszczony do pracy na wysokości; przede wszystkim jest zobowiązany:

• posiadać aktualne szkolenie z zakresu BHP oraz szkolenie stanowiskowe, podczas którego poruszano kwestie pracy na wysokości,
• posiadać aktualne badania lekarskie potwierdzające zdolność do odbywania pracy na wysokości (w skierowaniu na badania okresowe powinna być wyraźna adnotacja na temat pracy na wysokości),
• zapoznać się z oceną ryzyka zawodowego, jakie jest związane z wykonywaniem konkretnej pracy na wysokości.

Przy wyborze sprzętu zabezpieczającego pracowników należy kierować się wskazaniami normy PN-EN 363 -„Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Systemy powstrzymywania spadania.” Ta natomiast zaleca, aby kierować się również takimi czynnikami, jak:

• obecność tak zwanych punktów kotwiczących, które dawałyby możliwość zamocowania systemu asekurującego
• wielkość obszaru, który pozwala pozostać w ruchu wahadłowym podczas spadania
• wysokość obszaru, jaki jest dostępny podczas spadania
• istnienie potrzeby przemieszczania się przez pracownika podczas wykonywania obowiązków służbowych
• indywidualne predyspozycje pracownika
• czas w jakim pracownik będzie znajdował się w zabezpieczeniu

Systemy służące do ochrony przed upadkiem z wysokości zbudowane są z trzech zasadniczych elementów:

• podzespołu kotwiczącego będącego elementem zaczepowym - podzespół ten umieszcza się na konstrukcji nośnej, aby zamocować do niego podzespół łącząco - amortyzujący. Zasady i wymagania dotyczące punktu kotwiczenia są dokładnie opisane w normie PN-EN 795 Ochrona przed upadkiem z wysokości. Urządzenia kotwiczące. Wymagania i badania

• podzespołu łącząco- amortyzującego - jest to podzespół łączący punkt kotwiczenia z szelkami założonymi przez pracownika. Podzespół ten skuteczniej pochłania energię kinetyczną powstającą podczas spadania i chroni pracownika przed jego negatywnymi skutkami
• szelek bezpieczeństwa - dzięki swojej budowie nadają ciału pracownika odpowiednią pozycję, bezpieczną przy spadaniu oraz rozkładają siły, które wpływają na pracownika podczas spadania

Należy jednak pamiętać, że dobór środków zabezpieczających przed upadkiem z wysokości powinien być ściśle podyktowany rodzajem wykonywanej pracy, charakterem otoczenia i indywidualnymi predyspozycjami pracownika. Przy zachowaniu tych zmiennych pewność co do skuteczności zabezpieczeń będzie zwiększona.