Jak skutecznie wybrać odzież roboczą na dni o niskiej temperaturze?
Niskie temperatury wpływają nie tylko na samopoczucie pracowników, ale także na wydajność w miejscu pracy. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Cornell University w Stanach Zjednoczonych, praca w warunkach niskich temperatur sprawia, że wykonujemy zadania mniej efektywnie i popełniamy więcej błędów. Dlatego komfort termiczny jest kluczowy nie tylko dla dobrego zdrowia, ale również wydajności i bezpieczeństwa.
Każdy pracownik pracujący na zewnątrz budynków lub w nieogrzewanych pomieszczeniach, powinien zadbać o wyposażenie na nadchodzący sezon zimowy. To samo dotyczy pracowników w chłodniach czy magazynach, którzy muszą stawić czoła niskim temperaturom przez cały rok.
Przedstawiamy wskazówki dotyczące wyboru odzieży roboczej na dni o niskiej temperaturze, w tym jak skomponować poszczególne warstwy odzieży oraz co uwzględnić przy ekspozycji na wiatr, deszcz czy śnieg.
Dlaczego ochrona przed chłodem jest istotna?
Przebywanie przez długi czas w niskich temperaturach stwarza dodatkowe obciążenie dla układu sercowo-naczyniowego. W takich warunkach naczynia krwionośne zwężają się, wymuszając intensywniejszą pracę serca. Osoby z chorobami serca mogą odczuwać ból w klatce piersiowej, a wysiłek wywołuje u nich szybkie uczucie duszności. Chłodne powietrze utrudnia oddychanie, co szczególnie zagraża astmatykom.
Spadek temperatury poniżej zera stwarza zagrożenie odmrożeniem, dotykając głównie nosa, uszu, dłoni i stóp. Niskie temperatury wpływają również na krążenie krwi, co negatywnie oddziałuje na układ nerwowy, powodując trudności w koncentracji i uczucie senności. Spadek temperatury poniżej zera niesie ryzyko odmrożenia, prowadząc do utraty czucia w dotkniętym obszarze i zmiany jego koloru. Zastygłe kończyny stają się sztywne, co ogranicza ich ruchomość. Dodatkowym czynnikiem jest wilgotność powietrza, która przyspiesza wychłodzenie organizmu i daje subiektywne odczucie większego mrozu.
Ochrona przed dyskomfortem termicznym
Warstwa bazowa
Zaczynamy od warstwy bazowej, zwanej również warstwą termiczną, która przylega najbliżej ciała i pełni rolę "drugiej skóry". Warstwy bazowe i odzież termoaktywna dzielą się zazwyczaj na dwie kategorie (górną i dolną), noszone zarówno pod odzieżą, jako osobna warstwa lub samodzielnie. Ich zadaniem jest efektywne odprowadzanie potu i wilgoci przy jednoczesnym utrzymaniu ciepła. Tkaniny syntetyczne, takie jak polipropylen czy poliester oraz naturalne, jak wełna merynos, tencel czy włókna sojowe lub bambusowe, charakteryzują się tymi właściwościami. Materiał warstwy bazowej powinien również zawierać domieszkę elastanu, nadając mu sprężystość. Kluczowe jest, aby odzież była dobrze dopasowana do ciała, nie ograniczając jednocześnie ruchów.
Warstwa pośrednia
Warstwa pośrednia odzieży chroni przed zimnem, zatrzymując ciepło generowane przez ciało i jednocześnie skutecznie izolując przed chłodem z zewnątrz. Kolejnym ważnym aspektem jest jej zdolność do oddychania. Często używanym materiałem w warstwie pośredniej (bluzach, swetrach, kamizelkach) jest dzianina z polaru, gdzie między poszczególnymi włóknami powstaje warstwa powietrza, pełniąca funkcję izolatora. Wełna typu merynos również doskonale izoluje, a jest naturalnym produktem. W przeciwieństwie do syntetycznego polaru, jest antybakteryjna dzięki naturalnym substancjom, zachowując świeżość nawet po długim dniu pracy. Z kolei syntetyczny materiał łatwo prać i szybko schnie, a kolory są trwałe dzięki barwieniu w masie.
Podczas wyboru warstwy pośredniej warto zwrócić uwagę na krój. Przyda się wydłużony tył zakrywający krzyżową część kręgosłupa i podwyższony kołnierz w formie stójki, skuteczniej chroniące szyję. Praktyczne mogą okazać się otwory na kciuki, a dłuższy rękaw ochrania nadgarstek i nie krępuje ruchów. W przypadku dużych zmian temperatury, praktyczna może być warstwa pośrednia z zamkiem błyskawicznym na całej długości.
Warstwa zewnętrzna
Zimowa warstwa zewnętrzna (kurtka parka lub pilotka i ocieplane spodnie) zabezpiecza odzież pośrednią przed warunkami pogodowymi deszczem, śniegiem i wiatrem, jednocześnie uniemożliwiając przenikanie zimnego powietrza z zewnątrz.
Popularny materiał stosowanym na kurtki i spodnie to softshell, który skutecznie izoluje od zimna i wilgoci, odprowadzając jednocześnie pot na zewnątrz. Softshell jest elastyczny i doskonale dopasowuje się do kształtu ciała. Odzież zimowa tego rodzaju zawiera także ocieplenie wewnętrzne z cienką warstwą polaru lub włókna kanalikowego. Warstwa membrany umieszczonej wewnątrz dodatkowo zwiększa odporność materiału na deszcz i śnieg (słup wody) i chłód. Alternatywą dla membrany może być wysokiej jakości powłoka poliuretanowa na tkaninie wierzchniej. Wodoodporna odzież powinna dodatkowo posiadać klejone szwy, eliminujące możliwość przemakania w miejscach łączenia konstrukcyjnych.
Przepis na uniknięcie odmrożenia
Odpowiedni strój to podstawa, ale nie zapominajmy o ochronie innych części ciała. Popularne jest obiegowe przekonanie, że odmrożenie grozi wyłącznie w bardzo niskich temperaturach, a to błąd! Najbardziej narażone na odmrożenia są kończyny górne i dolne, dłonie i stopy, zwłaszcza przy temperaturach w okolicach 1-3°C w obecności wiatru i wysokiej wilgotności powietrza. Skład materiałowy ma duże znaczenie, dlatego wybierając obuwie z ociepleniem, warto zwrócić uwagę na dodatkowe cechy, takie jak antypoślizgowość, odporność na oleje czy ochrona podeszwy przed przebiciem. Również rękawice robocze spełniają kluczową rolę. W przypadku dodatkowych akcesoriów, jak skarpety, istotny jest ich skład, gdzie wełna merynosowa, włókna bambusowe czy polipropylen zapewniają zarówno ciepło, jak i wygodę. Bawełna w tych warunkach nie jest odpowiednia, ponieważ absorbuje wilgoć i utrudnia utrzymanie ciepła. Zalecenia producenta i kategorie temperaturowe również mogą pomóc w właściwym doborze. Bezpieczne będą kategorie C i D, zapewniające utrzymanie ciepła stóp odpowiednio do -20 i -35°C. Czapki mogą być wykonane z tych samych materiałów co skarpetki. Jeśli oczekujesz także ochrony przed deszczem i śniegiem, nakrycie głowy powinno posiadać wodoodporną membranę.
Co mówią normy BHP
Odzież robocza chroniąca przed ekstremalnie niskimi temperaturami (-5°C i niższymi) powinna być zgodna z normą EN 342. Taka odzież utrzymuje ciepło pracownika nawet przy dużej wilgotności powietrza, jednocześnie skutecznie chroniąc przed wiatrem.
Jeśli potrzebujesz odzieży przeciwdeszczowej, wybieraj tę zgodną z normą EN 343. Odpowiednie spełnienie tej normy zapewnia, że odzież jest wykonana z wodoodpornego materiału i posiada klejone szwy. Odzież spełniająca tę normę dodatkowo posiada funkcję odprowadzania wilgoci na zewnątrz.
Dla pomieszczeń nieogrzewanych lub chłodzonych odpowiednia jest odzież oznaczona normą EN 14058, która gwarantuje komfort termiczny do -5°C.