Jak dokonać adekwatnego wyboru rękawic roboczych dostosowanych do specyfiki wykonywanej pracy?
To pytanie zadają sobie wszyscy użytkownicy stosujący ochrony rąk do pracy zawodowej, godpodarczej i hobby.
Dłonie niosą ze sobą największe ryzyko wypadków i obrażeń w trakcie wykonywania czynności zawodowych. Zazwyczaj są to niewielkie skaleczenia, rany szarpane czy otarcia, choć czasem sytuacje te mogą przybierać bardziej poważny charakter. Wobec tego, skutecznym środkiem ochronnym, zmniejszającym ryzyko urazów dłoni nawet o 60%, są rękawice robocze i ochronne. Na wielu stanowiskach pracy są one elementem podstawowego wyposażenia, stosowane zarówno przez profesjonalistów, jak i entuzjastów majsterkowania czy ogrodnictwa. Wobec bogactwa dostępnych modeli rękawic na rynku, warto zdobyć wiedzę, kierując się właściwym wyborem w oparciu o specyfikę pracy, materiał oraz normy dotyczące rękawic.
Czynniki decydujące o wyborze
Podstawowym czynnikiem jest ochrona przed różnym ryzykiem związanymi z wykonywaną pracą. Praca z ostrymi lub gorącymi przedmiotami wymaga rękawic innego rodzaju niż prace laboratoryjne z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi. Wskazówki dotyczące doboru rękawic można czerpać z norm regulujących ich parametry. Istotny jest również rodzaj materiału, mankietu i długość rękawicy. Intensywność wykonywanych czynności wpływa bezpośrednio na trwałość rękawicy, dlatego należy uwzględnić ten aspekt. Konstrukcja i właściwości materiałowe rękawic są równie ważne. Dostępne są różne rozwiązania, z których każde cechuje specyfika - na przykład rękawice wolne od lateksu są odpowiednie dla alergików, bez silikonu dla motoryzacji i lakierni, a te o właściwościach antystatycznych dedykowane są środowiskom ESD podatnym na wyładowania elektryczne.
Warto, aby rękawica nie ograniczała swobody ruchów, nie wpływała na sprawność dłoni oraz nie zubożała siły czy precyzji chwytu. Wybór niewłaściwych środków ochrony rąk, szczególnie tych pozbawionych właściwości antypoślizgowych, może prowadzić do niebezpiecznego wyślizgnięcia się ostrych przedmiotów (zwłaszcza mokrych lub oleistych) spod kontroli, podczas gdy niewystarczająca przyczepność rękawicy zwiększa ryzyko zmęczenia czy urazów mięśni. Komfort użytkowania rękawic odgrywa również kluczową rolę. Rękawice, które sprawiają dyskomfort, są często zdejmowane przez pracowników, co zwiększa ryzyko urazów dłoni.
W ofercie firmy GLOVEX znajdują się wysokiej jakości, wygodne rękawice wykonane z różnorodnych materiałów, skutecznie chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi, takie jak przecięcia, a także przed wpływami termicznymi, substancjami chemicznymi oraz szczególnymi zagrożeniami, jak porażenie prądem czy wysokie napięcie. W kolejnych sekcjach artykułu przedstawimy, jak trafnie dobrać rękawice, biorąc pod uwagę rodzaj wykonywanej czynności.
Nasza wskazówka jest jedna - aby rękawice skutecznie chroniły, konieczny jest trafny dobór. Przed zakupem zalecamy dokładne zmierzenie dłoni. W przypadku braku takiej możliwości, pomiar obwodu dłoni pozwala na właściwe określenie rozmiaru rękawicy. Poniżej tabela rozmiarów rękawic roboczych.
Zadania związane z lekkimi przedmiotami bez ostrych krawędzi
W przypadku prac związanych z transportem, logistyką, uzupełnianiem towaru lub lekkimi pracami budowlanymi, rękawice powlekane (poliuretanem, PVC, nitrylem i lateksem) stanowią doskonałą ochronę dla dłoni. Brud i drobne zadrapania nie stanowią problemu. Dodatkowo cechują się one idealnym dopasowaniem do dłoni. Rękawice powlekane nitrylem są z kolei idealne przy obsłudze śliskich przedmiotów w środowisku olejowym.
Alternatywą są rękawice łączone (często skórzane i bawełniane), które sprawdzają się przy przenoszeniu cięższych ładunków i są przydatne dla pracowników zajmujących się budową dróg, budownictwem ogólnym, mechaniką, rolnictwem, obróbką metali i innych gałęzi przemysłu.
Praca z ostrymi narzędziami i częściami
W przypadku obcowania z narzędziami tnącymi, szkłem, blachą i podobnymi przedmiotami, zaleca się wybór rękawic, które skutecznie chronią przed przecięciami i przebiciami. Włókno aramidowe lub przędze techniczne w materiale gwarantuje nie tylko wysoką odporność, ale także trwałość. Dla pełnej ochrony przedramienia można również zastosować zarękawki.
Praca z gorącymi przedmiotami
Spawacze i pracownicy odlewni to jedynie przykłady zawodów, które wymagają szczególnej ochrony przed poparzeniami. Zagrożenia termiczne występują w różnych miejscach pracy i na różnych obszarach. Rękawice z włóknem aramidowym efektywnie chronią przed ciepłem promieniującym, ciepłem kontaktowym oraz rozgrzanym metalem. Skóra i lateks posiadają również właściwości termoizolacyjne. Żaroodporne rękawice ochronne oferują zróżnicowany stopień ochrony. Warto przy wyborze tych rękawic uwzględnić temperaturę oraz czas, na jaki mają one zapewnić ochronę. Dla spawaczy dostępne są specjalne rękawice, dłuższe i obejmujące również przedramię. Przy wyborze rękawic spawalniczych istotne jest dostosowanie ich do konkretnej metody spawania (TIG, CO2, MMA).
Praca z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi
Rękawice przeznaczone do ochrony przed substancjami chemicznymi dzielą się na jednorazowe oraz wielokrotnego użytku. Różnią się długością, mając na celu ochronę nie tylko dłoni, ale także nadgarstków i przedramion. Odporność na substancje chemiczne różni się w zależności od typu rękawic - typ A gwarantuje najwyższą ochronę, chroniąc przed co najmniej sześcioma substancjami przez ponad 30 minut, podczas gdy typ C oferuje najniższy stopień ochrony.
Warto również kierować się standardami i normami przy wyborze rękawic roboczych.
EN 388:2016 - Rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi.
Najczęściej spotykaną normą jest EN 388 - norma dotycząca rękawic chroniących przed uszkodzeniami mechanicznymi. Określa się ją za pomocą 6 cyfr:
- Pierwsza cyfra oznacza odporność na ścieranie w skali 1-4 (im wyższa, tym lepsza).
- Druga cyfra opisuje odporność na przecięcie ostrzem w skali 1-5, a x oznacza stępienie krawędzi.
- Trzecia cyfra określa poziom odporności na rozdarcie w skali 1-4.
- Czwarta cyfra dotyczy odporności na przebicie 1-4.
- Piąta cyfra określa odporność na przecięcie zgodnie z normą EN ISO 13977, gdzie litera F oznacza najwyższy poziom ochrony.
- Szósta cyfra ocenia odporność na uderzenia, a rękawice, które pomyślnie przeszły test, oznaczone są literą P.
Brak cyfry w danym miejscu oznacza brak zastosowania testu dla danego modelu rękawic.
EN 407 - Rękawice chroniące przed zagrożeniami termicznymi (gorąco i/lub ogień).
Kolejną ważną normą jest EN 407 - norma dotycząca rękawic ochronnych przed zagrożeniami termicznymi (gorąco i/lub ogień). Piktogram składa się z sześciu cyfr (lub litery x) i odnosi się do różnych rodzajów zagrożeń cieplnych, przed którymi chronią rękawice. Skala 1-4 dotyczy wszystkich zagrożeń, gdzie 4 oznacza najwyższy poziom ochrony.
- A: odporność na ogień (płomień i ciepło) - jeśli liczba jest niższa niż 3, rękawica nie przechodzi pozostałych testów.
- B: ciepło kontaktowe (temperatura kontaktowa i graniczna)
- C: ciepło konwekcyjne (opóźnione przekazywanie ciepła)
- D: ciepło promieniowania (opóźnione przekazywanie ciepła)
- E: małe krople roztopionego metalu
- F: duża ilość roztopionego metalu
EN 511 - Rękawice chroniące przed zimnem i cieczami.
W warunkach mroźnej pogody lub w chłodzonych pomieszczeniach kluczowe jest zabezpieczenie rąk przed zimnem. Rękawice, które przeszły testy normy EN 511 - ochrona przed zimnem przewodzącym (do temperatury -50°C), są niezwykle istotne. Dodatkowe liczby określają zagrożenia, przed którymi chronią rękawice:
- A: odporność na zimno konwekcyjne (0-4)
- B: odporność na zimno kontaktowe (0-4)
- C: przenikanie wody (0 - rękawica nie chroni przed wnikaniem wody; 1 - rękawica jest wodoodporna)
EN 374 - Rękawice chroniące przed substancjami chemicznymi i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie substancji chemicznych.
Normą regulującą rękawice chroniące przed niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i mikroorganizmami jest EN 374. Testuje się wpływ substancji chemicznych, przed którymi rękawice zapewniają ochronę, oraz zdolność materiału do blokowania cząsteczek chemicznych.
- Typ A: ochrona przed co najmniej 6 substancjami chemicznymi (ponad 30 minut)
- Typ B: ochrona przed co najmniej 3 substancjami chemicznymi (ponad 30 minut)
- Typ C: ochrona przed jedną z wymienionych substancji chemicznych (ponad 10 minut)
EN 12477 - Rękawice ochronne dla spawaczy i prac pokrewnych.
Rękawice spawalnicze posiadają normę EN 12477, która gwarantuje ochronę przed wysokimi temperaturami i gorącym metalem.
EN 1149-5 a EN 16350 różnice
Rękawice przeznaczone do pracy pod napięciem posiadają normę EN 1149-5.
EN 16350 – rękawice antystatyczne zaprojektowano tak, aby zapobiegały gromadzeniu się i wyładowaniom elektryczności statycznej, dzięki czemu nadają się do stosowania w środowiskach, w których występują urządzenia lub materiały wrażliwe na wyładowania elektrostatyczne (ESD). Rękawice antystatyczne są zwykle używane w produkcji elektroniki, pomieszczeniach czystych, serwerowniach i centrach danych, laboratoriach, telekomunikacji, awionice lotniczej itp.
EN 10819 - Drgania i wstrząsy mechaniczne. Drgania oddziałujące na organizm człowieka przez kończyny górne
Rękawice antywibracyjne są przeznaczone dla osób pracujących z ręcznymi narzędziami lub maszynami wibrującymi, takimi jak młoty pneumatyczne, piły łańcuchowe lub inny sprzęt generujący wibracje ręka-ramię. Celem tych rękawic jest ograniczenie ryzyka wystąpienia zespołu wibracyjnego typu ręka-ramię (HAVS) lub innych powiązanych problemów zdrowotnych spowodowanych długotrwałym narażeniem na wibracje.